زندگینامه امین الاسلام ابوعلی فضل بن حسن طَبرِِسی یا شیخ طبرسی

Image result for ‫شیخ طبرسی‬‎

زندگینامه امین الاسلام ابوعلی فضل بن حسن طَبرِِسی یا شیخ طبرسی ۵۳۲-۴۵۴ خورشیدی۵۴۸-۴۶۸ قمری) با لقب «امین الاسلام» دانشمند و فقیه شیعه ایرانی است که کتاب‌هایی دربارهٔ علوم دینی عصر خود تألیف کرده‌است. به نقلی، فضل بن حسن طبرسی از خاندانی روحانی و علم‌دوست که اصالتا از تفرش بوده‌اند، زاده شده‌است و طبرِس در حقیقت همان تفرش است. ^[۱] وی به خراسان هجرت کرد و در مشهد ساکن شد و در اواخر عمرش راهی سبزوار شد و در همانجا درگذشت. پیکر او را در مشهد در نزدیکی حرم امام رضا دفن کردند و خیابان آنجا به نام او، طبرسی نامگذاری شده است.

طبرسی در علوم دینی زمان خود، مانند تفسیر، فقه، کلام، سیره و مشهور بوده است و در همهٔ این موضوعات کتابهایی نوشته است. به گفته همعصر او، بیهقی (در کتاب تاریخ بیهق)؛ کار عمدهٔ طبرسی تلخیص و تحریر کتابهای دیگران بوده است. کتابمجمع البیان اثر طبرسی - بنا به تصریح خود او در مقدمهٔ کتاب - تحریری نو از تفسیر تبیانشیخ توسی (۴۴۷-۳۷۴ خ./۴۶۰-۳۸۵ ق.) است یا کتاب دیگر او، که دربارهٔ یا مسائل الخلاف است نیز تحریر از کتاب شیخ توسی است.

یکی از خصوصیات طبرسی دور بودن او از تعصب است و برای مثال از ، دانشمند نامدار سنی، تجلیل کرده‌است. فضل بن حسن طبرِسی در ادبیات و زبان عربیاستاد بوده‌است عبارات عربی را به نیکویی و شیوایی و اختصار بیان می‌کرده‌است و به لطائف ادبی هم علاقهٔ ویژه‌ای داشته‌است. همین نکته‌سنجی و لطیفه‌جویی، او را به نوشتن کتاب که لطائف ادبی کتاب کشاف علامه زمخشری را دربردارد، واداشته‌است. مهمترین کتاب وی همانمجمع البیان است و پس از آن کتاب تفسیر به زبان عربی مهم است.